Muzische groei

Module Muzische School 

We startten de module 'Muzische School' met een filmpje. Bij het tweede keer bekijken van het filmpje moesten we op zoek gaan naar verschillende 'spelen' die aan bod kwamen. 

We hadden de volgende spelen ontdekt: 

- voetballen

- vuil maken 

- adem inhouden

- instrument bespelen

-...

Uit het filmpje merkten we op dat je niet veel materiaal nodig hebt om te kunnen spelen. 
Het verdere verloop van de dag was ingekleed binnen dit besluit. 

Deze manier van starten wil ik zeker onthouden voor later. Ook muzo kan je starten met gegevens uit boeiende filmpjes. Op basis daarvan kan makkelijk linken met het dagelijks leven van de kinderen. 

Nadat we in groepen waren verdeeld, liepen we doorheen de campus om allerlei muzische opdrachten uit te voeren. Het waren opdrachten die vertrokken vanuit een kunstwerk.
Ik vond het zeer interessant om vanuit een bestaand kunstwerk een leuke opdracht te bedenken. De lectoren hebben hier duidelijk werk en heel veel creativiteit in gestoken. 
Hieronder zie je enkele voorbeelden van de opdrachten die we uitgevoerd hebben. 

Een opdracht rond verschillende emoties:

We moesten een creatie maken met schoenen. 
Dit is het resultaat:

Stadsspelen

Na de middag verzamelden we met de hele groep aan het Regentieplein. Want we gingen spelletjes spelen in en rondom de stad. We kwamen in contact met verschillende recente en zelfs vroegere spelen en voerden deze ook uit. We ontdekten verschillende aftelversjes en spelletjes. 

Hieronder wil ik even opsommen wat we allemaal hebben gespeeld: 

-  kringspelletjes: mosselman, lie, lie la, telefoontje, boven op de berg

- Springtouwen

- Trappentennis

- Namenspel

- Hinkelen

- woorden vormen met nummerplaten

- Om ter traagst naar de overkant

- Verstoppertje

Doorheen de stad met de iPad
Vervolgens gingen we in kleine groepjes op tocht doorheen de stad. Niet zomaar! We moesten met de iPad verschillende posten passeren die in de stad waren verwerkt. Met de iPad scanden we de QR-code in en konden we de gekoppelde opdracht uitvoeren. Bij elke opdracht moesten we de gevraagde foto nemen en indienen als bewijs. Zo verdienden we punten, wat heel motiverend was!

Er waren hele leuke en gevarieerde opdrachten. Deze module was actief en creatief opgestart!

Jeugdtheater Ondersteboven (dag 2)

De volgende dag gingen de activiteiten door in het JTO. 

In de eerste sessie ontdekten we muzische gezelschapsspelen. Ik stond versteld van hoeveel muzische gezelschapsspelen er wel niet waren op de markt! Met mijn groepje heb ik met deze gezelschapsspelen kennis gemaakt: 

Dixit

Horen zien zwijgen

Concept 

Ikkeben, ikkedoe

Na de kennismaking met de gezelschapsspelen, gingen we verder met een ander spel: 

Trivial pursuit

Deze gezelschapsspel was aangepast geweest door onze lector. Zij had het spel verandert door er muzische opdrachten aan te koppelen. De verschillende domeinen kwamen aan bod: beeld, drama, dans, muziek, media en muzisch taalgeberuik. 

Aan de hand van dit spel wou ze de taak die we in Dworp gingen uitvoeren aan ons voorstellen. 

Door dit spel actief en uitgebreid te spelen kregen we de kans om te groeien in de muzische opdrachten en om inspiratie op te doen voor ons eigen muzisch spel. 

Dit was een heldere voorbeeld om ons eigen muzisch spel te creëren. Ik wist meteen wat er van ons verwacht werd en hoe we het best aan de slag konden gaan. Na dit voorbeeld wou ik snel de handen uit de mouwen steken! 

Vooraleer je een spel of opdracht in elkaar steekt, is het best dat je het zelf al eens hebt uitgevoerd. Zo ervaar je snel hoe je het best te werk kan gaan! 
De lectoren hebben deze manier van werken goed bedacht! 

Dans & Drama 

Na de middag startten we met de sessie van Soetkin: dans en drama. 

We gingen in de kring verschillende bewegingen en klanken doorgeven als opwarming.  
Het theater van... 
Op een gegeven moment riep Soetkin: "Dit is het theater van een zinkend schip" en spontaan ging heel de groep zich aanpassen aan deze scène. Snel merkte ik dat we als groep een geheel vormden. Iedereen was een personage binnen deze scène en ging in die positie staan. We vormden een tableau vivant. 
Bank afpakken

Nadien gingen verder met iets anders. Er ging iemand op een bank zitten. Het was de bedoeling dat iemand anders de zittende persoon van de bank moest krijgen. Bij deze opdracht moest iedereen aan bod komen. Je moest telkens iets nieuws kunnen verzinnen. Je kon bijvoorbeeld gaan rechtstaan doordat er iemand was gevallen of een gebouw die in brand stond, ... Een spel die je makkelijk urenlang kunt spelen. 
En wat nu? 
Nog een spel die me bijgebleven is, is 'En wat nu?' Op voorhand kozen we 3 jury's en een speler die na elke handeling "En wat nu?" vroeg. De jury's beslisten wat de speler moest doen. Dit is een soort vertrouwensspel. Je vertrouwt de jury's en doet wat zij zeggen.

Hoge of lage status? 
Een goed oefenspel voor kinderen en volwassenen met een laag zelfbeeld. Een deel van de groep kreeg een lage status en de andere een hoge. Je moest dan een conversatie voeren met iemand die een lagere of hogere status dan jou had. We somden daarbij de opvallende eigenschappen op. De factoren die je status beïnvloeden kan je opmerken aan je oogcontact, stopwoorden die je gebruikt, uw lichaamstaal, handen, voeten, ... 

Vervolgens gingen we verder met dans. Dit was gebaseerd op gebarentaal. Als sfeerschepping kregen we een filmpje te zien. Uit dit filpmje hebben de betekenis van 'naamgebaar' ontdekt. Dat is een gebaar dat je uitbeeldt voor jouw naam. Ik koos voor een glimlach omdat ik graag lach. Met een groepje moesten we onze gebaren samenbrengen en er een bewegingsreeks van maken. Daarna lieten we dit zien op het toonmomentje.  

Hierna gingen we een stapje verder. In groep bedachten we gebaren voor zinnen die we niet in een woord konden formuleren. Bijvoorbeeld: 

- Ik keek achteruit en ik botste.
- Iets waardevols zoeken.
- Iets proberen vinden.
- Niet zien dat er een bus aankomt.
- Iets willen dat je niet kan krijgen.

Daarna kwamen alle groepen samen en bekeken we welke gebaren we voor die zinnen hadden. De gebaren waren grotendeels gelijkaardig! Dat was ook heel mooi om te zien! Vervolgens voerden we deze gebaren uit op verschillende manieren: Groot, klein, blij, boos, verdrietig, rond,... 

Deze sessie vond ik echt tof om te doen! Iedereen was actief bezig en je leert heel veel bij van elkaar. Je hebt daardoor de kans om elkaar bij te sturen en sneller op leukere ideeën te komen. 

Groepsfoto met naamgebaren

Muziek
Het deeldomein muziek kon zeker niet ontbreken!
Als opwarming oefeninden we enkele liedjes in rond het thema 'spelen'. We moesten die niet zomaar liedjes zingen maar ook bijhorende opdrachten uitvoeren. Dit was iets nieuws voor mij. Liedjes kan je leuker maken door er gevarieerde spelletjes aan te koppelen. Op die manier kan je dieper ingaan op het thema. 
Hieronder kan je enkele voorbeelden van spelletjes terugvinden: 

Muziekstukje maken met veschillende instrumenten

Dobbel en klap de juiste ritme  

Kwartetspel met ritmes en klanken

Wat is mij bijgebleven van deze lessen? 

Ik kan alweer zeggen dat ik heel wat muzische ervaringen heb opgedaan binnen deze twee dagen! De trailer die we de eerste dag gezien hebben vond ik een ideale starter. Iedereen was aandachtig en enhousiast aan het kijken. Met een gelijkaardige starter zullen de lagere schoolkinderen van in het begin betrokken worden. Hierdoor kan je ook makkelijker de link laten leggen met situaties van het dagelijks leven. 
Spelen in de stad! Nog zo'n voorbeeld die ik zeker ga uitvoeren. Tegenwoordig zitten de kinderen liever thuis om op de iPad of computer te spelen. Om dit tegen te gaan wil ik de kinderen laten kennismaken met spelletjes die ze buiten of in de stad kunnen spelen. Ik wil vooral de nadruk leggen op het materiaal. Want je hebt niet veel materiaal nodig te kunnen spelen! Zo leren de kinderen niet alleen spelletjes spelen maar ook hoe ze moeten spelen met elkaar. Ook dit is een belangrijk aspect binnen muzische vorming. 
Een tocht door de stad met de iPad kan ook leuk zijn voor een derde graad. Ik veronderstel dat dit de ideale doelgroep is om in de stad aan de slag te gaan. 
Een alternatief kan zijn om in of rondom de school een opdrachtenparcours te organiseren.

Het voorbeeld van muzisch spel dat we speelden, was een spel dat me ook is bijgebleven, we zijn van daaruit ons eigen muzisch spel gaan opbouwen en dat heeft mij ook extra doen groeien in muzo. Je stond stil bij de deeldomeinen en zocht naar toepasselijke opdrachten voor een bepaalde leeftijd. Ook in muzo moet je maken dat de opdrachten aangepast zijn op niveau. Het is niet de bedoeling dat de kinderen zich gaan vervelen of het juist te moeilijk gaan vinden. 

Tijdens dans en drama gingen we met de hele groep allerei opdrachten uitvoeren. Niet iedereen voelde zich even veilig in de grote groep. In het begin had ik er ook wat moeilijkheden mee. Maar nadat je iedereen bezig ziet, denk je van: "waarom probeer ik het ook niet?" Na verloop van tijd voelde me ik heel wat losser in de groep. Ik kon me makkelijk inleven in verschillende opdrachten en genoot tegelijkertijd van de leuke sfeer. 
Deze manier van werken heeft me doen inzien hoe ik teruggetrokken leerlingen makkelijk bij de groep kan betrekken. Na enkele oefeningen worden de leerlingen losser en gaan ze enthousiast verder met de rest van de oefeningen. 
De sfeerschepping/ opwarming is iets heel belangrijk binnen dans en drama. De kinderen hebben die opwarming nodig om de verdere opdrachten succesvol uit te voeren. Daarmee bouw je de durf op en alle gevoelens en emoties komen los in de groep. Niet iedereen is even sterk in dans en of drama. Zorg daarbij voor een goede opbouw zodat alle leerlingen zich op hun gemak voelen tijdens deze lessen. 
De toonmomenten verlopen dan ook beter wanneer iedereen zich erbij voelt en er een goede sfeer heerst.

Ook de sessie muziek was heel interessant. Ikzelf ben niet zo sterk in het organiseren van opdrachten rond muziek, maar deze les was eentje om zeker niet te vergeten! 
Muziek is niet alleen kennis maken met nieuwe liedjes en ze zingen. Dat wil ik de leerlingen doen beseffen.Soorten ritmes en klanken bespelen, instrumenten ontdekken en partituren samenstellen horen ook tot een actief en creatieve les! 
Door spelletjes aan liedjes te koppelen kan je ervoor zorgen dat kinderen er heel veel plezier én informatie uit halen. Dit is wat meestal wordt weggelaten in de lagere school. De kinderen krijgen het liedje aangeleerd en daar blijft het bij. Door hier verandering in te brengen kan je zorgen dat muziek een actief en creatieve les blijft!

Mijn actuele visie: Muzo is spelen, genieten en creëren!

Deze semester werd mijn muzische visie die ik tot nu toe had, bevestigd maar ik merkte ook dat mijn visie verruimd was. De kunst zit hem niet alleen in het geven van muzo binnen de schoolmuren, maar ook buiten de schoolmuren kan je zeer muzisch aan de slag!  Daarbij kunnen de leerkrachten de hele school aansporen om muzische activiteiten te organiseren. Zowel leerlingen als leerkrachten komen in aanraking met vernieuwende en uitdagende opdrachten per deeldomein. Wanneer je met heel de school muzisch in beweging komt, kan dit zorgen voor heel wat effecten op de school. Van inkleding van de school tot actieve muzische opendeurdagen. 

De leerlingen gaan zich automatisch beter voelen op school en zullen ze graag naar school gaan. Dit is ook wat de leerkrachten meer en meer moeten stimuleren op school. Wanneer muzo op de juiste manier wordt geïntegreerd, zal dit ook een effect uitoefenen op de andere leergebieden. Want hun denken wordt tijdens muzo verruimd: Rijkere inbreng, grotere fantasie, inlevingsvermogen, betere communicatie, sterkere voorstellingsvermogen,... 

Dit is ook wat ze voor de andere leergebieden nodig hebben. Muzische vorming mag in het onderwijs absoluut niet onderschat worden. Het heeft evenveel belang als wiskunde, taal, ... Muzo, een leergebied die de leerlingen ook nodig hebben om sterk in het leven te staan! Creativiteit en breder denken speelt een heel belangrijke rol in het dagelijks leven. Hoe meer ze dit oefenen in de lagere school hoe beter ze het effect gaan ervaren in hun verdere studies en in hun dagelijks leven. 

Vergeet als leerkracht ook niet om de nadruk te leggen op het proces en niet alleen het product. De meeste leerkrachten zijn gewoon om enkel het product te beoordelen, maar dit is niet direct een juiste methode. Het proces die ze doorgaan duurt meestal langer en verloopt niet altijd even simpel. Hierdoor moet je oog hebben voor de inzet, enthousiasme en originaliteit. De ene deeldomein is wat moeilijker dan de andere. Daarom mag het proces niet zomaar wegvallen. 

Gelijke kansen bieden om te groeien binnen elk deeldomein is de boodschap! 

Laat de kinderen hun stem horen. Geef hen de kans om jouw (muzische) lessen te beoordelen! Op die manier blikken ze terug naar het proces die ze doorgingen en vertellen ze hun eigen ervaringen. Daarbij durven ze ook te reflecteren zodat ze de volgende keer nog beter kunnen presteren.
De opmerkingen die je krijgt over de les dienen om je les nog beter te maken door opdrachten aan te passen of ze weg te laten. Je moet maken dat iedereen er evenveel plezier aan beleeft. 
Tijdens muzo krijgen de leerlingen de kans om te spelen, genieten en te creëren. Als je deze voldoende aan bod laat komen, ervaren de leerlingen alleen maar positieve gevoelens. 

Sloteflectie: 

Voor mijn eindwerk moest ik een zelfportret maken in het 6de middelbaar. Ik wou mijn droom: leerkracht worden, hierin benadrukken, dus heb ik gekozen om mandala's te ontwerpen. De mandala's stellen de gevoelens voor die me op dat moment ondergingen. De kleuren, het schilderen en de vormgeving van mijn mandala's symboliseert mijn verlangen om leerkracht lager onderwijs te worden. Ik vind dat het heel goed bij muzo- beeld aansluit. Het is een werkstuk dat volledig is gebaseerd op mijn interesses, gevoelens en eigen creativiteit. Ik vind het een van mijn beste werken die ik tot nu toe heb gerealiseerd.

Al van in mijn eerste jaar in deze opleiding is mijn kijk op muzische opvoeding compleet veranderd. De momenten op de campus zorgden ervoor dat ik veel inspiratie en motivatie kreeg om hierin te groeien.

Moesten ze me in het begin van de opleiding gevraagd hebben wat muzo was, dan had ik gerust "knutselen" kunnen zeggen. Want toen ik in de lager school zat, gingen we elke keer knutselen. We leerden ook wel liedjes en af en toe moesten we gedichten lezen. Maar ik wist helemaal niet dat deze bij elkaar hoorden. 

Kort gezegd heb ik muzo dus ontdekt binnen deze opleiding. Ik vond het wel spijtig dat ik in mijn kindertijd hier een verkeerd beeld van had gekregen. Maar dankzij deze opleiding is mijn kijk op muzo volledig veranderd. In mijn eigen klas wil ik mijn leerlingen graag het muzo laten ervaren en ontdekken zoals ik het heb ervaren en ontdekt binnen deze opleiding. 

Tijdens muzo krijg je de kans om echt jezelf te zijn. Los van 

de lessen kunnen de kinderen hun kwaliteiten ontdekken in beeld, drama, bewegingsexpressie, muziek en media. De sterktes die ze bezitten worden gestimuleerd, verder ontwikkeld en aan hun zwaktes kunnen ze werken. Ik leerde snel dat muzische opvoeding voor de totale persoonlijkheidsontwikkeling van het kind zorgt.   

De stages, vertelnamiddag, de muzische sessies en de bouwstenenbeurs hier op school hebben me geholpen om hierin te groeien. Sinds ik met de bouwstenen heb kennis gemaakt, heb ik er een volledig andere kijk op. Het is nu meer gedetailleerder. Het was interessant om de bouwstenen te ontdekken en er in contact mee te komen.

Voor de bouwstenenbeurs, ben ik voor elk onderdeel actief op zoek geweest naar passende voorbeelden. Dit zorgde voor de verheldering van de bouwstenen. Je denkt na over de bouwstenen en begrijpt waarom je die nodig hebt voor je lessen te realiseren namelijk om duidelijk te maken waaraan je in die les gaat werken.

Het bezoeken aan het museum heeft ook veel bij me achtergelaten. Een museum bezoeken is niet alleen naar schilderijen bekijken en vertellen wat er allemaal te zien is. Maar tegelijkertijd verschillende opdrachten aan bod laten komen die met het schilderij te maken heeft. Je moet er als leerkracht zorgen voor afwisseling tijdens een museumbezoek. Het al doende leren, ja zelfs in een museum gaat dat!

We kregen in het museum een opdracht gekoppeld. We moesten een lesvoorbereiding maken. Ik heb van de leerkracht geleerd om niet direct de eerste beste idee uit te werken, maar blijven zoeken naar leukere ideeën. Op het einde zie je een heel ander resultaat dan waaraan je in het begin dacht. 

Als leerkracht moet je niet alleen rekening houden met de bouwstenen maar ook de 6 fasen binnen een muzische les nemen ook een grote plaats in. Dat zijn: sfeerschepping, beschouwingsfase, aanzetten tot creëren, creëren, toonmoment en evaluatie. Deze fasen zorgen ervoor dat je van in het begin tot het einde een opbouw hebt binnen je muzische les.                                                                                                                                       

Ik houd rekening met de leerlingen en let op de beginsituatie. Zo laat ik muzo aansluiten bij verschillende vakken. Dat zorgt ervoor dat ze de leerstof op een leuke manier gaan beheersen. Ik werk heel graag vakoverschrijdend met muzo.

Een muzische les is pas echt muzisch wanneer de leerlingen een eigen inbreng hebben. Ik moedig hen zo veel mogelijk aan om hun fantasie, verbeelding en creativiteit te gebruiken. Muzo is niet 20 keer hetzelfde resultaat bekomen!

Kinderen die minder goed zijn in wiskunde, taal,… halen veel meer succeservaringen tijdens de lessen muzo. Ze ontdekken dan waar ze wel goed in zijn. 

Het is nutteloos om muzische activiteiten met elkaar te vergelijken. De ene leerling is beter in tekenen en de ander beter in drama.  Iedereen is anders en heeft zijn eigen kwaliteiten en talenten. Door gevarieerde muzische opdrachten te bieden, geef je je leerlingen de kans om hun talenten te ontdekken. 

Niemand is perfect, het kan soms tegenvallen.

Maar wanneer je de leerlingen een kans geeft om van elkaar leren, krijgen ze vertrouwen in elkaar. Tips die ze van elkaar meekrijgen blijft hen langer bij.

Je mag tijdens muzo niet snel tevreden van het resultaat. Probeer uit te dagen door te zeggen “Kan ik het nog beter?”

De lectoren waren hierbij een inspiratiebron. Dankzij hen heb ik meer zicht gekregen op het muzisch aspect en is mijn muzische blik vergroot. Door wat we in de klas deden, in klaspraktijk om te zetten, begrijp je heel goed wat er wordt bedoeld. Ook de verschillende materialen die op de markt zijn om muzo in de klas stimuleren wil ik graag een plaats geven in mijn klas! Bv. Dixit, spel horen zien of durven, klein applaus, groot applaus, bewegingskaarten, 100 speelteksten voor kinderen, …

Het is van belang dat je tijdens de lessen muzo plezier maakt en iedereen goed meewerkt. Je kan ook heel gemakkelijk muzische bewegingstussendoortjes inplannen, het moet dus niet alleen bij een les blijven.

Ik ben niet meer bang om een thema in verschillende deeldomeinen te integreren. Want je kan alles doen linken aan muzo. Ik ben blij dat ik een vertrouwd gevoel heb opgebouwd door de sessies op school en hoe ik zelf muzische lessen kan waarmaken in mijn praktijk. 

Ik zag in dat ik tijdens muzo gewoon moest ontsnappen van de werkelijkheid. Zelf zo veel mogelijk uitproberen, experimenteren en vooral DURF hebben om te doen! Want tijdens muzo kan je nooit verkeerd zijn! Je kan wel de vraag stellen of het nog beter kan? Maar alle resultaten tellen. Je laat de leerlingen kennismaken met kunst en cultuur.

Om de leerlingen niet van de essentie te laten afdwalen kan je enkele voorwaarden opstellen waar de leerlingen zich aan moeten houden. Het dient als houvast om tot een origineel product te komen.

Maar vooral door zelf creatieve lessen te ontwerpen en ze uit te voeren, geef je jezelf de kans om in het vak te groeien. Dan pas dringt het tot in je door hoe je het best aanpakt, een duidelijk doel voor ogen hebt en vanuit de interesses van je leerlingen vertrekt. Dit zorgt voor nog meer motivatie voor ze aan een opdracht beginnen.

Muzo is niet: een werkje tonen waarbij de leerlingen identiek dezelfde resultaat moeten bekomen. Snel beginnen de leerlingen hun werkje dan te beoordelen: “Dat is niet mooi”, “het is niet hetzelfde”, …

Dit ben ik zelfs tegengekomen in een van mijn stageklassen. Ik vond het heel spijtig dat de leerlingen op die manier moesten werken. Ze moesten op de keukenschort een hartje schilderen. Een alternatief hierbij zou bijvoorbeeld het schilderen van een goede eigenschap van hun mama of iets dat hun mama graag ziet, geweest zijn.

Dit is wat je als leerkracht moet vermijden in je muzolessen. Ik vind dat het voor hen een moment moet zijn waarin ze kunnen ontsnappen van de werkelijkheid. Waarbij hun interesses en kwaliteiten worden aangesproken. 

Wanneer dit moeizaam gaat bij leerlingen, stimuleer ze dan om met twee of in groep te werken. Daardoor kunnen ze elkaar beter aanvullen en van elkaar leren. Zo leren zo ook samenwerken met elkaar waardoor communicatie gestimuleerd wordt. Muzo biedt ook de kans om zichzelf en anderen beter te leren kennen.

Ik wil de muzische attitudes zoals: Vertrouwen hebben in eigen mogelijkheden, durven iets tonen van hun eigen, plezier beleven in eigen fantasie, de hele personaliteit inzetten, Intensief alle zintuigen gebruiken, verbeeldingskracht, respect, zonder vooroordelen kijken, speelsheid, … Bij mezelf nog meer stimuleren zodat ik het juiste voorbeeld kan geven aan de leerlingen. Ze moeten deze attitudes spontaan durven overnemen om telkens beter te worden in het muzische.

Kort, ze moeten uitkijken naar muzische momenten en enthousiast meedoen!